ΙΕΡΑ ΠΟΛΗ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

''Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι"
Δ. Σολωμός
 Πέρασε ένας ολόκληρος χρόνος αναρτήσεων και δεν έγραψα ούτε μία αράδα για αυτόν τον δοξασμένο τόπο Θυσίας.Έτσι αποφάσισα να σας ξεναγήσω όσο ποιο απλά μπορώ και να σας δείξω φωτογραφίες του (δικές μου & διαδικτυακές).

Είσοδος της πόλης  (Δεξιά της Πύλης)

Γεωγραφικά στοιχεία και πληθυσμός

Πρωτεύουσα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, με 18.000 κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, το Μεσολόγγι αποτελεί μια σύγχρονη πόλη. Κτισμένη στην είσοδο του Πατραϊκού κόλπου, ανάμεσα στις εκβολές των ποταμών Ευήνου και Αχελώου, πλάι στη λιμνοθάλασσα που αποτελεί σημαντικό υγροβιότοπο, με σπάνια χλωρίδα και πανίδα, ιχθυοπαραγωγικό κέντρο και κέντρο παραγωγής αλατιού, δεν είναι μόνο η πόλη με τη βαριά ιστορική κληρονομιά, αλλά πολύ περισσότερο η πόλη με την έντονη πνευματικότητα και τη φρεσκάδα που χαρίζει ο νεαρόκοσμος των φοιτητών που σπουδάζει στις σχολές των ΤΕΙ της πόλης.

Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την ονομασία του Μεσολογγίου. Ο Κ. Παλαμάς το ονομάζει Μισολόγγι. Ο Σ.Τρικούπης - ιστορικός, λογοτέχνης, ρήτορας και πολιτικός (πρώτος πρωθυπουργός της Ελλάδας στην κυβέρνηση Καποδίστρια), υποστηρίζει ότι προέρχεται από το "μέσου-λόγγος", ενώ η επικρατέστερη εκδοχή είναι του δικηγόρου Τηλέμαχου Κωστάκη, που υποστηρίζει ότι προέρχεται από το ιταλικό "mezzo-laghi" που σημαίνει αυτό που είναι ανάμεσα σε λίμνες. Και πράγματι το Μεσολόγγι ήταν χτισμένο πάνω σε τρεις νησίδες που η επικοινωνία μεταξύ τους γινόταν με πλοιάρια και μονόξυλα και γι' αυτό άλλωστε το 1650 το ονόμαζαν μικρή Βενετία.

Η πρώτη επαφή του επισκέπτη με την Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου (όπως ανακηρύχτηκε στις 22 Απριλίου του 1937 με απόφαση του Γεωργίου του Β΄, που όρισε την Κυριακή των Βαΐων ημέρα εθνικού εορτασμού της επετείου της εξόδου), περνά από την ανατολική Πύλη που είναι και η είσοδος της πόλεως, της οποίας τα τείχη έγιναν την εποχή του Όθωνα, και συναντά τον Κήπο των Ηρώων.

Περπατώντας στα δρομάκια της πόλης ανακαλύπτεις μικρούς θησαυρούς, όπως παλιά γραφικά καφενεδάκια, που ευτυχώς η εξέλιξη άφησε ανέπαφα. Μνημεία θύμησης άλλης εποχής, όπου με το καφεδάκι και το ουζάκι με το φτωχικό μεζέ - λίγη ντομάτα, ελιά, τυρί, ίσως και κάνα άγριο αγκιναράκι - οι συζητήσεις δίνουν και παίρνουν και στα πηγαδάκια εξακολουθούν να βρίσκονται οι "λύσεις" στα μεγάλα προβλήματα της Ελλάδας.

       '' Έξοδος Μεσολογγίου'' ΄Εργο Θεοδ. Βρυζάκη

Κέντρο της πόλης η πλατεία Μάρκου Μπότσαρη με το παλιό δημαρχείο το οποίο φιλοξενεί το Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης. Το μουσείο αυτό περιλαμβάνει προσωπογραφίες οπλαρχηγών και φιλελλήνων, νομίσματα, μετάλλια και όπλα, αυθεντικές γκραβούρες του 1837, έργα του Άγγλου Friedel, τις προτομές των πέντε Μεσολογγιτών πρωθυπουργών (Σπυρίδων Τρικούπης, Ζηνόβιος - Ζαφείριος Βάλβης, Δημήτριος Βάλβης, Επαμεινώνδας Δεληγιώργης και Χαρίλαος Τρικούπης), αυθεντικούς πίνακες και αντίγραφα έργων μεγάλων ζωγράφων, Ελλήνων και ξένων, με θέμα το ηρωικό Μεσολόγγι. Άλλωστε δεν ήταν λίγοι οι καλλιτέχνες στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο που δημιούργησαν αριστουργήματα επηρεασμένοι από τη θυσία του Μεσολογγίου.

 Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου

Το κυριότερο φυσικό αξιοθέατο της περιοχής είναι η λιμνοθάλασσα η οποία και αποτελείται ουσιαστικά από τρείς λιμνοθάλασσες, της Κλείσοβας, του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού. Η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου έχει περίπου έκταση 135 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το βάθος της δεν υπερβαίνει τα 80 εκατοστά. Όλη αυτή η θαλάσσια έκταση μαζί με τις μη καλλιεργήσιμες παραλίες που την περιβάλλουν αποτελεί ένα σημαντικό υγρότοπο, το οικοσύστημα δε αυτό προστατεύεται από διεθνείς συνθήκες (Natura και Ramsar). Στα νερά της λιμνοθάλασσας βρίσκονται τα ακατοίκητα νησάκια, Βασιλάδι, Κλείσοβα, Αη-Σώστης, Κόμα, Σχοινιάς, Προκοπάνιστος, Ντολμάς, Θολή, Παλαιοπόταμος και ο Πόρος, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον απελευθερωτικό αγώνα.Η πανέμορφη λιμνοθάλασσα μάγεψε ποιητές, λογοτέχνες, ζωγράφους  και απλούς ανθρώπους που ακόμα και σήμερα κάνουν την βόλτα τους και της εξομολογούνται τους καημούς τους. Σημαντικό το έργο του Κωστή Παλαμά που γεννήθηκε στην Πάτρα από Μεσολογγίτες γονείς  και ορφανός επέστρεψε στο Μεσολόγγι έως ότου ανδρώθηκε.

                     Μια πίκρα

Τα πρώτα μου χρόνια τ’ αξέχαστα τάζησα
κοντά στ’ ακρογιάλι,
στη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη, 
στη θάλασσα εκεί την πλατειά, τη μεγάλη.
Και κάθε φορά που μπροστά μου η πρωτάνθιστη
ζωούλα προβάλλει, 
και βλέπω τα ονείρατα κι’ ακούω τα μιλήματα 
των πρώτων μου χρόνων κοντά στ’ ακρογιάλι,
στενάζει, καρδιά μου, το ίδιο αναστέναγμα: 
Να ζούσα και πάλι 
Στη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη, 
στην θάλασσα εκεί την πλατειά, τη μεγάλη.
Μια μάνα είν’ η μοίρα μου, μια μάνα είν’ η χάρη μου, 
δεν γνώρισα κι άλλη:
Μια θάλασσα μέσα μου σα λίμνη γλυκόστρωτη
και σαν ωκεανός ανοιχτή και μεγάλη. 
Και να! μες τον ύπνο μου την έφερε τόνειρο 
κοντά μου και πάλι 
τη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη, 
τη θάλασσα εκεί την πλατειά, τη μεγάλη.
Κι εμέ, τρισαλίμονο, μια πίκρα με πίκρανε,
μια πίκρα μεγάλη,
και δε μου τη γλύκαινες, πανώριο ξαγνάντεμα 
της πρώτης λαχτάρας μου, καλό μου ακρογιάλι.
Ποια τάχα φουρτούνα φουρτούνιαζε μέσα μου 
και ποια ανεμοζάλη,
που δεν μου την κοίμιζες και δεν την ανάπαυες,
πανώριο ξαγνάντεμα, κοντά στ’ ακρογιάλι,
Μια πίκρα είν’ αμίλητη, μια πίκρα είν’ ανεξήγητη,
μια πίκρα μεγάλη, 
η πίκρα που είν’ άσβηστη και μες τον παράδεισο
των πρώτων μας χρόνων κοντά στ’ ακρογιάλι.

(Καημοί της Λιμνοθάλασσας - Κωστής Παλαμάς) 

           

                     Σημαντικές προσωπικότητες

                    Χαρίλαος Τρικούπης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας (1832-1896)

                    Σπυρίδων Τρικούπης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας (1788-1873)

                    Ζηνόβιος-Ζαφείριος Βάλβης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας (1800-1886)

                    Δημήτριος Βάλβης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας (1814-1892)

                     Επαμεινώνδας Δεληγεώργης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας (1829-1879)

                     Κωστής Παλαμάς, ποιητής (1859-1943)

                     Μιλτιάδης Μαλακάσης, ποιητής (1869-1943)

                     Γεώργιος Δροσίνης, ποιητής/ πεζογράφος (1859-1951)

                     Ιωάννης Λυκούδης, δήμαρχος

                     Λόρδος Βύρων, η καρδιά του οποίου είναι θαμμένη στην πόλη

              ''Φωτο. από την Ιερά Μονή Αγίου Συμεών όπου έγινε η Έξοδο"

Ως παιδί είχα την τύχη να έχω έναν υπέροχο παππού (1895-1980) που μου έλεγε καταπληκτικές ιστορίες για τα παιδικά του χρόνια, για την συμμετοχή του στην Μικρασιατική Εκστρατεία, για την φυλάκισή του (προφυλάκιση 5 ετών και αθώωσή του στο Δικαστήριο όταν έγινε),  επειδή επιθυμούσε τα παιδιά του να έχουν καλύτερη ζωή (έχοντας διαπράξει το αδίκημα των διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων και μόνο) και πολλά  άλλα.Η ιστορία που μου έλεγε για το μοναστήρι του Αγίου Συμεών ή Αι Συμιού ήταν η ακόλουθη ..."οι γονείς του ήταν κτηνοτρόφοι και όταν έρχονταν από την Ορεινή Ναυπακτία στα χειμαδιά έφτιαχναν τις καλύβες τους και τις στάνες τους κοντά στο μοναστήρι για να έχουν άφθονο νερό και να είναι μακριά από τον βάλτο επειδή καιροφυλακτούσε ο κίνδυνος της ελονοσίας. Κοντά στο μοναστήρι έγινε η μεγάλη μάχη της εξόδου διότι οι πολιορκημένοι Μεσολογγίτες είχαν συνεννοηθεί με τον Στρατηγό Καραΐσκάκη να τους περιμένει, στο σημείο που σήμερα υπάρχει ένας τεράστιος σταυρός ( είναι ορατός από την πόλη)για να ανακόψει την ορμή των Τούρκων  και αφού ανασυνταχθούν, να στους αντιμετωπίσουν από κοινού. Κατόπιν προδοσίας στο καθορισμένο σημείο τους περίμεναν  οι Τούρκοι και μετά από φοβερή μάχη οι ελάχιστοι που γλίτωσαν διέφυγαν στον Αράκυνθο.   Μετά από 70 και πλέον χρόνια μετά το τέλος κάθε βροχής,  οι γονείς έδιναν στα παιδιά τους από ένα υφαντό σακούλι, που το ονόμαζαν ''μαρούδα'' και μάζευαν τα βόλια που ξεχώνονταν από το νερό της βροχής και τα πουλούσαν για μολύβι ώστε να ενισχύσουν το πενιχρό τους εισόδημα & να αγοράσουν τα προς το ζειν" ....... 

Μετά από αυτή την ιστοριούλα μπορείτε να φανταστείτε και ΄σεις την ένταση και το μένος αυτής της ανθρωποθυσίας. Αν κάποιος επιθυμεί να μάθει περισσότερα (www.messolonghi.gr) όπου φιλοξενείται και η συλλογή φωτογραφιών του παλιού συνεργάτη και φίλου Βασίλη Αρτίκου.