Τετάρτη 16 Μαρτίου 2011

ΑΣΦΟΔΕΛΟΣ


Αυτά τα πολυετή φυτά της οικογένειας των λιλιειδών είναι ενδημικά της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. Πάνω από 12 είδη του φυτού βρίσκονται διασκορπισμένα σε μια μεγάλη περιοχή που επεκτείνεται από την Μεσόγειο ως την Ινδία.
Ο κοινός ασφόδελος συναντάται σε λιβάδια, αλλά και σε άγονες και έρημες περιοχές. Ονομάζεται επίσης ακαρώνι, άρβυκας ,ασφέρδουκλας, ασφοδελίνη, ασφοδήλι, ασφοντύλι, ασφόντυλος περιδρομόχορτο, σπερδούκλα, σφέρδουκλας, σπερδούκλι, σπουρδακύλα, σφερδούκαλα Οι ρίζες του μοιάζουν σαν δάχτυλο ή καρότο, έχουν χρώμα καφέ και είναι χυμώδεις. Τα φυτά σχηματίζονται από συστάδες λογχωτών φύλλων που μοιάζουν κάπως με τα φύλλα του κρεμμυδιού και που φτάνουν σε μήκος τα 60 εκατοστά. Από τα μέσα της άνοιξης και νωρίς το καλοκαίρι ανθίζουν πάνω σε χοντρά στελέχη, τσαμπιά από μικρά, άσπρα, σε σχήμα άστρου λουλούδια. Ο καρπός του είναι ένα αβγό που μοιάζει με κάψουλα. Αυτά τα φυτά φτάνουν γύρω στο 1 μέτρο ύψος και 40 εκατοστά πλάτος.



Οι αρχαίοι φύτευαν αυτά τα λουλούδια δίπλα σε τάφους, σαν είδος προσφοράς στους νεκρούς. Πίστευαν ότι αποτελούσαν τροφή των νεκρών, και πολλά ποιήματα έχουν γραφεί γι' αυτό το έθιμο. Το όνομα ασφόδελος έχει ελληνική ρίζα και σημαίνει σκήπτρο. Ο Αρτεμίδωρος στην Ονειροκριτική του αναφέρει: "Ο ασφόδελος... προμηνύει θάνατο μόνο για τους ασθενείς, όπως έχω συχνά παρατηρήσει. Δεν είμαι σε θέση να εξηγήσω με βεβαιότητα γιατί συμβαίνει αυτό, ίσως γιατί πιστεύεται ότι οι πεδιάδες του Άδη είναι γεμάτες από ασφοδέλους.
«Έτσι είπα, κι η ψυχή του ταχύποδος Αιακίδου πήγαινε με μακρά βήματα προς λειμώνα με ασφοδέλους,όλο χαρά , που του είπα πως ο γιός του είναι αξιόδεικτος .Κι άλλες ψυχές νεκρών κατατεθνεώτων στέκονταν λυπημένες, κι έλεγαν εκάστη τα βάσανά της» 
Ο Όμηρος μνημονεύει έναν αγρό με ασφοδέλους δύο φορές κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Οδυσσέα στον κάτω κόσμο και ξανά όταν οι ψυχές των επίδοξων μνηστήρων οδηγήθηκαν από τον Ερμή στον κάτω κόσμο.
Οι ρίζες του φυτού ξεραίνονται και βράζονται σε νερό, παράγοντας μια κολλώδη ουσία που σε μερικές χώρες ανακατεύεται με δημητριακά ή πατάτες για να φτιαχτεί ασφοδελόψωμο. Στην Ισπανία και σε άλλες χώρες οι ρίζες χρησιμοποιούνται σαν τροφή ζώων, ειδικά στα πρόβατα. Στις χώρες της Βόρειας Αφρικής τα γουρούνια τα άγρια γουρούνια τις τρώνε με λαιμαργία. Στο Ιράν, ένα είδος κόλας παράγεται από τους βολβούς του ασφοδέλου, οι οποίοι πρώτα ξεραίνονται και μετά αλέθονται.



  Αυτή την εποχή στην περιοχή μας ο ασφόδελος είναι ολάνθιστος και φύεται σε μεγάλες χέρσες εκτάσεις.  Οι μέλισσες τον προτιμούν και τον τιμούν  ιδιαίτερα. Αν παρατηρήσετε τις μέλισσες  που κουβαλούν γύρη τότε θα δείτε τα πορτοκαλί   μπαλάκια που κουβαλούν και προέρχονται από τον ασφόδελο. Επίσης πλούσια είναι και η συνεισφορά του  σε νέκταρ. 
   Ευτυχώς το πρόσφατο χιόνι - παγετός δεν τους έκανε ζημιά και έτσι συνεχίζετε η προσφορά τους. Η ανθοφορία του είναι πολύτιμη, γιατί είναι από τα πρώτα φυτά του έτους που δίνουν την πρώτη γύρη και νέκταρ και ξεκινούν τα μελίσσια μας. Η  ανθοφορία τους είναι αρκετά επισφαλείς, διότι οι συνεχόμενες βροχές και οι παγετοί μπορούν να την καταστρέψουν  ολοκληρωτικά.   


2 σχόλια:

  1. Γεια σου Σταύρο . Το μόνιμο μελισσοκομείο το έχω σε ένα λιβάδι γεμάτο από ασφόδελους. Λόγω χαμηλών θερμοκρασιών που είχαμε στην περιοχή της Καρδίτσας τώρα αρχίζει δειλά δειλά να βγάζει βλαστό. Από την παγωνιά σίγουρα επηρεάζεται (μπορεί να το «κάψει») με την βροχή όμως δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα μάλιστα καλό το κάνει αν βρέχει παροδικά. Στην περιοχή μου στα μέσα περίπου του Απριλίου ανθίζει, είναι πολύ καλό μελισσοκομικό φυτό δίνει γύρη και νέκταρ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δημήτρη η βροχή σίγουρα του κάνει καλό αλλά η πολύ βροχή σε συνδυασμό με κρύο δεν αφήνει τις μέλισσες να πετάξουν για να τον πιάσουν και το ψύχος δεν του επιτρέπει την καλή νεκταροέκριση. Όσο για την περιοχή σου σίγουρα έχει καλά αποτελέσματα τον Απρίλιο με 20-22 βαθμούς. Σε μας το πολύ 10 μέρες ακόμα να υπάρχει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή